6 Ontwerp omslag: Rocket Industries, Groningen Eventuele op- en aanmerkingen over deze of andere uitgaven kunt u richten aan: Noordhoff Uitgevers bv, Afdeling Hoger Onderwijs, Antwoordnummer, 00 VB Groningen, info@noordhoff.nl Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier. 0 / 0 Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten, The Netherlands. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel h Auteurswet dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (postbus 00, 0 KB Hoofddorp, Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel Auteurswet ) kan men zich wenden tot Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, postbus 00, 0 KB Hoofddorp, All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher. ISBN (ebook) ISBN NUR
7 Voorwoord Ten opzichte van de vorige uitgaven van Basisvaardigheden wiskunde voor het HTO bevat deze derde druk hier en daar verduidelijkingen in de theorie, maar kent ze voornamelijk een aantal wijzigingen in de opgaven. De opbouw is verbeterd en er zijn opgaven toegevoegd. Dit leidt er hopelijk toe dat de waardering van dit boek nog hoger wordt. Met dit boek kun je zelfstandig je wiskundige vaardigheden op een peil brengen dat nodig is om een technische opleiding aan het HBO met succes te kunnen volgen. De leerstof van dit boek staat op het niveau van havo wiskunde B en bevat van dat programma vooral de onderdelen van de analyse. Studenten met een vooropleiding havo wiskunde B kunnen het boek gebruiken als een snelle opfriscursus wiskunde. Voor studenten met een vooropleiding mbo of een vergelijkbare andere opleiding biedt het boek een effectieve manier om de nodige wiskundekennis te verwerven. Je kunt beginnen met het maken van de instaptoets. Die vind je op de website. Met deze instaptoets krijg een beeld van je eigen wiskundige kwaliteiten. Aan het eind van de toets krijg je per hoofdstuk een overzicht van je vaardigheden. Zo kun je snel zien welke onderdelen je in elk geval nog moet bestuderen. In het boek vind je op de linkerpagina steeds een korte uitleg, meestal voorzien van enkele voorbeelden. Op de rechterpagina staan de bij die uitleg behorende opgaven. De antwoorden van deze opgaven staan achterin het boek. Als je ook wilt controleren of je de juiste aanpak hebt gevolgd, kun je dat doen aan de hand van de uitwerkingen op de website. Mocht je nog meer oefening willen hebben, dan kun je daarvoor de extra opgaven op de site gebruiken. Deze opgaven hebben dezelfde moeilijkheidsgraad als de opgaven in het boek en zijn soms voorzien van aanwijzingen voor de meest geschikte aanpak. Met de korte diagnostische toets die je van elk hoofdstuk op de site vindt, kun je nagaan of je het onderwerp voldoende beheerst. We wensen je veel plezier en succes bij het werken met dit boek. De auteurs: Douwe Jan Douwes en Jaap Grasmeijer
Basisvaardigheden Wiskunde Voor Het Hto Pdf
9 Lijnen. Eerstegraadsvergelijkingen oplossen. Eerstegraadsongelijkheden oplossen. Vergelijking van een lijn. Vergelijking van een lijn opstellen. Twee vergelijkingen met twee onbekenden 0 Tweedegraadsfuncties. Tweedegraadsvergelijkingen. De abc-formule. Tweedegraadsfuncties. Snijpunten van parabolen uitrekenen Breuken van functies. De grafiek van y = x 0. Breuken van lineaire functies. Breuken van lineaire functies omkeren. Breuken van andere functies Machtsfuncties. Positieve gehele exponenten. Negatieve gehele exponenten 0. Wortelfuncties. Wortelvergelijkingen. Inverse functies 0 Exponentiële en logaritmische functies 0. Exponentiële functies 0. De inverse van exponentiële functies 0 0. Logaritmische functies 0. Rekenregels voor logaritmen 0. Het grondtal 0 en het grondtal e
13 Opgaven a Rond af op eurocenten:, 0,0 0,0, b Rond af op hele euro s:, 0,0 0,0, c Rond af op honderdtallen: 0 0 d Rond af op duizendtallen: 0 0 e Rond af op een geheel getal:,,,,0 f Rond af op tienden:, 0,,0 0,0 g Rond de volgende tijdstippen af op een half uur:.0 u 0. u. u. u a Van welk van de drie getallen 00,, 0 is, miljoen de afronding? b 0, is de afronding van een getal op tienden. Noem een paar getallen die dat geweest kunnen zijn. c 00 is de afronding van een getal op honderdtallen. Teken het interval waarbinnen die getallen liggen. d Doe hetzelfde als het getal op tientallen afgerond was geweest. Op paaszaterdag, paaszondag en Tweede Paasdag 00 bezochten, en mensen de Keukenhof. a Schat hoeveel er dat in totaal zijn geweest (afronden op duizendtallen). b Wat zou je als aantal per dag noemen? Dirk behaalde de volgende cijfers voor zijn proefwerken:,,,,,,,,,. Zijn docent geeft alleen hele cijfers op het rapport. Welk cijfer krijgt Dirk op zijn rapport? Maak de volgende opgaven met een rekenmachine, maar schat vooraf de uitkomsten. a, 0, b 0,0 0, c, :, Van drie rapportcijfers is het op tienden afgeronde gemiddelde,. Welke cijfers kunnen dat geweest zijn? Op de website kun je verder oefenen.
14 Rekenen. Schattend rekenen Bij schattend rekenen bereken je wat ongeveer de uitkomst is van een berekening. Je rekent met gemakkelijke en afgeronde getallen. Door schattend te rekenen kun je goed controleren of je geen fouten hebt gemaakt bij het intoetsen van je rekenmachine. is iets minder dan 0 0 = 000. Je koopt pakken melk à 0,. Heb je aan,- euro genoeg? 0, =,0 =,00. Je hebt dus niet genoeg aan,- Een auto kost plus % btw. De btw is ongeveer 0% van 000, dat is 000. Je schat de uitkomst vooraf op ongeveer 000. Daarna reken je het precies uit met een rekenmachine. Je toetst in 0,0 en je schrijft op (op een decimaal afgerond),. Dat klopt niet, want 0,0 0 = 0, =,. Voor schattend rekenen moet je de volgende basisvaardigheden beheersen: vlot kunnen optellen en aftrekken met hele getallen onder 00; de tafels van vermenigvuldiging kennen, zowel heen als terug; vlot kunnen rekenen met nullen (0, 00 = ). 0 0 = 00 : 000 : 0 = 00 : = 00 0,, 0,0 = : 0 = 0 Schattend rekenen gebruik je ook wanneer je niet exact hoeft of kunt rekenen. De e druk van dit boek kostte in 00,. De laatste exemplaren liggen nu voor, in de uitverkoop. Hoeveel is de korting? De korting is iets meer dan 0%, want, =,0. Zondagavond keek,% van de Nederlanders ouder dan jaar naar het uurjournaal. Om hoeveel mensen gaat het dan?,% is ongeveer een zesde deel. Er zijn miljoen Nederlanders. Daarvan is ongeveer miljoen ouder dan jaar. Er keken dus ongeveer = miljoen mensen naar het journaal.
16 Rekenen. Voorrangsregels In een rekenopgave met verschillende bewerkingen gelden de volgende regels: Optellen en aftrekken doe je in de gegeven volgorde. Vermenigvuldigen en delen doe je ook in de gegeven volgorde. Komen de bewerkingen door elkaar voor dan gaan vermenigvuldigen en delen voor optellen en aftrekken. + = + = : = = 0 + = 0 + = Je kunt door haakjes te zetten afwijken van de voorrangsregels. Wat tussen haakjes staat, moet je eerst uitrekenen. (Vergelijk de volgende voorbeelden met de voorbeelden, en.) ( + ) = = : ( ) = : 0 = 0, (0 + ) = = 0 De situatie bepaalt hoe een rekenformule opgeschreven moet worden. Gebruik indien nodig haakjes. Een taxi heeft als startbedrag,0 en daarna,0 per kilometer. Voor kilometer betaal je dus,0 +,0 =,0 euro. 0 meisjes en jongens krijgen ieder schriften. Dat zijn (0 + ) = = 0 schriften.
18 Rekenen. Breuken Teller en noemer In de breuk heet de teller (het gedeelte boven de streep) en de noemer (het gedeelte onder de streep). Negatieve teller of noemer Een breuk kan op drie manieren een negatieve waarde krijgen: door een minteken voor de gehele breuk te zetten; door een minteken in de teller te zetten; door een minteken in de noemer te zetten. = = = =, maar let op:, er geldt wel = = Gelijkwaardige breuken De waarde van een breuk verandert niet, als je de teller en de noemer met hetzelfde getal vermenigvuldigt. De waarde van een breuk verandert niet, als je de teller en de noemer door hetzelfde getal deelt. Zo kun je breuken vereenvoudigen. Desnoods met een tussenstap. = (teller en noemer vermenigvuldigen met ) = (teller en noemer vermenigvuldigen met ) = = (teller en noemer vermenigvuldigen met ) = (teller en noemer delen door ) = (teller en noemer delen door ) 0 0 = = (teller en noemer eerst delen door en daarna door )
Basisvaardigheden rekenen voor de pabo Basisvaardigheden rekenen voor de pabo Ed de Moor Willem Uittenbogaard Sieb Kemme eindredactie Noordhoff Uitgevers Groningen Houten Eventuele op- en aanmerkingen
BASISVAARDIGHEDEN Rekenen GEZONDHEIDSZORG Tweede druk scoor een 10 voor de rekentoets Basisvaardigheden Rekenen voor de Gezondheidszorg Basisvaardigheden Basisvaardigheden wiskunde voor het HTO Rekenen
Rekenen Oefenboek (2) Geschikt voor LVS-toetsen van CITO 3.0 Groep 6 2019 Junior Einstein bv Enschede, the Netherlands Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets
schaalrekenen PROJECT aardrijkskunde en wiskunde 1 vmo-t/havo naam klas Auteurs Femke Trap José Spaan Bonhoeffer College, Castricum 2006 EPN, Houten, The Netherlands. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet
Rekenen en wiskunde uitgelegd Kennisbasis voor leerkrachten basisonderwijs Uitwerkingen van de opgaven bij de basisvaardigheden 1 Hele getallen Peter Ale Martine van Schaik u i t g e v e r ij c o u t i
Rekenen Oefenboek (1) Geschikt voor LVS-toetsen van CITO 3.0 Groep 6 2019 Junior Einstein bv Enschede, the Netherlands Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets 2ff7e9595c
Comentarios